Tuesday 25 August, 2015

Rameshwar Awchar



^^egkikih fganqLFkkuh ‘ksrdjh**
       fganqLFkkuh ‘ksrdÚ;k brdk egkikih nqljk dks.krk lekt vlw ‘kdr ukgh- R;kps dkj.k vls dh N=irh f’kokth egkjktkuarj T;ksfrck Qqys ;kaP;k uarj ‘ksrdÚ;klkBh y<.kkjk usrk] fopkjoar] vFkZ’kkL=h vlk usrk Eg.kts ‘kjn tks’kh- v’kh O;Drh ykHkysyh vlrkuk ‘ksrdÚ;kyk vkiyk LokFkZ lk/krk vkyk ukgh- ‘kjn tks’khauh ‘kkL=’kq/n i/nrhus ;s.kkÚ;k dkGkpk vankt ?ksowu ‘ksrdÚ;kyk osGksosGh osxosxGh vkanksyus vkf.k dk;Zdze fnys- ijarq nqnZSokus ‘ksrdÚ;akuh rs O;oLFkhr jkcfoys ukgh- ijarq ‘kjn tks’khapk fopkj fulxkZyk lq/nk ekU; gksrks- R;kapk fopkj dkGkP;k dlksVhyk [kjk Bjyk- ‘kjn tks’khauh ‘ksrdÚa;kph la?kVuk dj.;kps ,soth nqlÚ;k dqBY;kgh lektkph la?kVuk dk<yh vlrh rj ikp o”kkZr lxG;k ekx.;k ekU; >kY;k vlR;k- Eg.kwup Hkkjrh; ‘ksrdjh egkikih vkgs vls eh ekurks- ‘kjn tks’kh Hkkjrkr vkys rks dkG Eg.kts 1975&80 pk R;kdkGh Hkkjrkr vk/kqfud ra=Kku uOgrs- mnk-eksckbZy] VsyOghtu pkWuy] U;qtisij] laidkZps lk/ku dqBysgh uOgrs- dq.kk dk;ZdR;kZa’kh laidZ lk/kk;pk EgVya rj FksV R;kP;k xkoh tkos ykxr vls- ukghrj iksLVkus i= ikBokos ykxr vls-
       vkt Hkkjrkrhy ifjfLFkrh FkksMh osxGh vkgs- R;kosGsP;k ifjfLFkrhr vkf.k vktP;k ifjfLFkrhr [kwi Qjd vkgs- R;kosGh ,d yk[kHkj ‘ksrdÚ;kauh ,d= tewu vkanksyu dsys rjh R;kph ckreh ,dk xkokiklwu nqlÚ;k xkoki;Zar tkr uls- ijarq vkt 100 yksdkauh ,[kknk ekspkZ dk<yk rj rh ckreh gsMykbZue/;s iw.kZ egkjk”VªHkj tkrs ,o<h vuqdwy ifjfLFkrh ulrkuk lq/nk ‘kjn tks’khauh vkiY;k fopkjkP;k rkdnhoj ,d eksBh ‘ksrdÚ;kph la?kVuk mHkh dsyh- ijarq Hkkjrkrhy ‘ksrdjh [kwi nqnSZoh vkgsr- R;kauk R;kpk Qk;nk d:u ?ksrk vkyk ukgh- ‘ksrdjh {kf.kd lq[kkr jeys vkf.k Lor%pk LokfHkeku xgk.k Vkdyk ijarq ‘kjn tks’khuah R;kapk LokfHkeku tkx`r dsyk-
Hkkjrkr 65 dksVh ‘ksrdjh vlrkuk R;kauk vkiys ,d osxGs fo’o r;kj djrk vkys ukgh- ;kmyV 15 rs 20 yk[k uksdjnkjkauh R;kapk ,d ncko xV r;kj d:u osGksosGh ljdkjph vMo.kwd d:u vkiY;k ekx.;k ekU; djk;yk Hkkx ikMys- ijarq Rksp dke ‘ksrdÚ;kyk ‘kjn tks’kh lkj[kk nwjn`”Vh usrk ykHkysyk vlrkuk teys ukgh ;kis{kk nqljs dqBys nqnSZo vlw ‘kdrs\
‘kjn tks’khauh tso<s d”V ‘ksrdÚ;kalkBh ?ksrys rso<s d”V nqlÚ;k dqBY;kgh usR;kuh ‘ksrdÚ;kalkBh ?ksrys ukgh- ‘kjn tks’khP;k fopkjkpk Qk;nk vusd daiU;kauh] m|ksxirhauh] O;kikÚ;kauh d:u ?ksryk] mnk- ‘kjn tks’khuah 90 P;k n’kdkr prqjax ‘ksrhpk dk;Zdze fnyk gksrk- ijarq ‘ksrdÚ;kauh R;kpk Qk;nk d:u ?ksryk ukgh Rkj R;kp dk;Zdzekpk Qk;nk ukxiwjP;k uedhu fodzsR;kus gynhjkeus d:u ?ksryk- gynhjke d’ehj iklwu rs dU;kdqekjh i;Zar izfl/n vkgs- nqljk dk;Zdze Eg.kts ‘kjn tks’khuah ijHk.khP;k vf/kos’kukr lkafxrys dh] fdeku 1 o”ksZ ‘ksrdÚ;kauh Lor%iqjrsp /kkU; fidokos ijarq ;kgh vkanksyukP;k fojks/kkr ‘ksrdjh okxys] frljk dk;Zdze dj dtkZ] fotsps fcy u ns.ks R;kosGsl ‘kjn tks’khuah ,d okD; [kwi pkaxys EgVys gksrs- rs vls dh ljdkj gs ,d nk:M;k uoÚ;k lkj[ks vkgs\ nk:M;k uoÚ;kyk fdrhgh iSlk fnyk rjh rks lek/kkuh gksr ukgh- rls gs ljdkj vkgs- Eg.kwu ‘kjn tks’khuah vkokgu dsys gksrs dh dqBykgh dj Hk: udk- gk dk;Zdze lq/nk pkaxY;k i/nrhus jkcfoyk ukgh- ;k uarjpk dk;Zdze txHkj xkt.kkjk gksrk- rks Eg.kts ‘ksrdÚ;kaps okVksGs dj.kkjs ?kjk.ks Eg.kts usg: ?kjk.ks] Eg.kwu usg: ?kjk.;kpk iqrGs ikM.;kps vkanksyu fnys- ijarq rsgh vkanksyu ‘ksrdÚ;kauh Eg.kkos rso<s pkaxys dsys ukgh- usg: ?kjk.;kps iqrGs ikMys vlrs rj vkt Hkkjrh; ‘ksrdÚ;kph ifjfLFkrh osxGh fnlyh vlrh- bFksgh ‘ksrdÚ;kus Lor%ps uqdlku d:u ?ksrys- Eg.kwup eh vls Eg.krks dh] Hkkjrh; ‘ksrdÚ;k brdk nqnZSoh ‘ksrdjh nqlÚ;k dqBY;kgh ns’kkpk vlw ‘kdr ukgh-
eyk ‘kjn tks’khauk ,d iz’u fopkjkoklk okVrks rks vlk dh] Hkkjrh; lekt gk [kwi /kkfeZd vkgs njo”khZ gtkjks v[kaM gfjuke dk;Zdze] ;K] fdrZus] izop.ks] gksrkr- ,o<s vlwugh ‘ksrdÚ;kP;k ckcrhr nso ,o<k dqaHkdj.kklkj[kk dk >ksiyk\ xksÚ;k dqaHkkjkP;k eqykyk thoar dsys] tukckbZP;k tkR;koj nG.k nGk;yk clys] HkDr iqaMfydkus QsdysY;k foVsoj ;qxs vBBkohl mHks vkgsr] nq”dkG fiMhrklkBh T;k nkekthus ljdkjh xksnke [kqys dsys rj nsokus R;kps nku Hkjys- vkf.k vkrk ek= nq”dkj fiMhrkaP;k VkGqojhy yks.kh [kk.kkÚ;k Hkz”Vkpkjh] ‘kklukPkk izfrfu/kh dMwu rqEgh cka/kwu ?ksr vkgsr- rqeP;k n’kZuklkBh ‘ksdMks o”kkZiklwu eSykuqeSy ik;h ;s.kkÚ;k yk[kks ‘ksrdjh okjdÚ;kauk ,o<s d”V d:ugh vkY;koj tserse dGlkP;k n’kZukoj lek/kku ekukos ykxrs- ek= ‘ksrdÚ;kps dnZudkG BjysY;k ‘kklukP;k izfrfu/khauk nsok rqeP;k xkHkkÚ;kr Fkkacwu rqeP;k ik;kyk gkr yko.;kps HkkX; ykHkra- vlk dlk nsok brdk rq fud`B] ns’kkryk xgw] MkGh] dkiwl] Ål fidfo.kkÚ;k ‘ksrdÚ;kps xGs dki.kkjs /kksj.k tkghj d:u lk[kj lezkVkaps Hkys dj.kkÚ;k tk.kR;k jktkyk esok feGkok vkf.k ‘ksrdÚ;kaP;k ikBhr n.kdk clkok nsok foBqjk;k gk rq>k dk; uok U;k; Eg.kkok- nsok ikaMwjaxk xgw vk;kr d:u xOgkP;k ‘ksrdÚ;kyk ekjk;ps] MkGhoj fu;kZrcanh d:u MkGh fidfo.kkjs ‘ksrdjhgh ekjk;ps] Ålkyk Hkko nsow Eg.k.kkÚ;k fjyk;Ulyk jkT;kr canh djk;ph gk dqBYkk U;k; nsok- o”kkZuqo”ksZ fi<ysY;k ‘ksrdÚ;kaP;k ikBhoj eersPkk gkr u fQjork i.k Hkz”V] [kquh] ‘kklukyk vkf’kokZn |k;pk R;kaph iwtk dcqy djk;ph gk dqByk U;k; nsok- xsY;k 10 o”kkZr nhM yk[k ‘ksrdÚ;kauh vkREkgR;k dsY;k- ;k ikikps /kuh BjysY;k ‘kklukph iwtk fLodk: udk- lR;kus okx.kkÚ;kauk U;k; n;k- nsok ‘kklukP;k iwtspk f/kDdkj djk- vu dejsojP;k gkrkpk n.kdk ‘kklukP;k ikBhr gkuk- ijr iqUgk ,dnk peRdkj nk[kok vkf.k ‘ksrdÚ;kauk dtkZP;k foG[;krwu dtZeqDr djk- vu vkREkgR;k Fkkacok- gs nsok U;k; n;k-
ek>s vanktkuqlkj ‘ksrdÚ;kyk dqBY;kgh nsokph lsok dj.;kph xjt ukgh- dkj.k ‘ksrdÚ;k ,o<k eksBk nso dqBykgh ukgh- ‘ksrdjh gkp [kjk nso vkgs- Eg.kwu rj ‘kjn tks’kh lkj[ks lar ‘ksrdÚ;kph lsok dj.;kr vkiys loZLo viZ.k dsys- vkiys lxGs vk;q”; dqjcku dsys- ‘kjn tks’khauh L=hyk ek.kwl Eg.kwu tx.;kpk vf/kdkj fnyk- pkj o”kkZiqohZ ,dk Vh-Ogh- pWusyoj efgykaoj vk/kkjhr ,d dk;Zdze gksrk- R;ke/;s nk[koys tkr gksrs dh] Hkkjrkr loZizFke efgykaph leL;k ‘kjn tks’khuah tso<h foLr`r ekaMyh rso<h vkti;Zar dks.khgh ekaMyh ukgh-

Rameshwar Awchar



^^R;kxh lar**
       eh ‘kjn tks’khyk fonoku ekur ukgh rj R;k Fkksj v’kk O;Drhyk lar ekurks- R;kps dkj.k vls dh] vo?kMkrhy vo?kM xks”V lksih d:u lkax.ks gÓkkyk lar Eg.krkr Eg.kwu eh R;kauk lar ekurks- R;kauh ‘ksrhps vFkZ’kkL= rlsp bafM;k fo:/n Hkkjr] MCY;w-Vh-vks-] vk;kr fu;kZr /kksj.k] m.ks vuqnku gs fo”k; pkaxY;k pkaxY;k fonokukyk letys ukghr rs fo”k; ‘kkGsps rksaM ns[khy ikfgysys ukgh v’kk ‘ksrdÚ;kauk letkowu lkafxrys vkf.k gs letY;kph ikorh Eg.kwu ‘ksrdjh tsye/;s tk;yk r;kj >kys ,o<sp uOgs rj vkanksyukr iksyhlkaP;k xksG;k ykB;k [kk;yk r;kj >kys- eksBs eksBs fonoku ns[khy ‘ksrh rksV;kr vkgs] ‘ksrdÚ;kph ifjfLFkrh okbZV vkgs gs ekuk;yk r;kj uOgrs- i.k ‘kjn tks’khauh gÓkk yksdkaps firG m?kMs ikMys- ,o<spa uOgs rj ns’kkP;k fo”k; if=dsoj ‘ksrhP;k leL;spk fo”k; vk.kyk- i.k ;kdjhrk ‘kjn tks’khyk [kwi o.ko.k djkoh ykxyh- ek>k ,d vuqHko lkaxrks] 2003 lkyh ljdkj dkilkpk 80 VDds pqdkjk nsr gksrs- ‘kjn tks’khauh 100 VDds pqdkjk feGkok Eg.kwu vkanksyukph ?kks”k.kk dsyh vkf.k o/kkZ rs ukxiwj ik;h ekspkZ dk<yk- o/ksZgwu ik;h pkyr pkyr ifgyk eqDdke lsokxzke yk iMyk- ‘kjn tks’khph rC;sr pkaxyh uOgrh ik;kyk lwt vkyh gksrh- eh ns[khy ‘kjn tks’kh lkscr pkyr gksrks- vkf.k nqlÚ;k fno’kh lsokxzke gwu ukxiwj dMs vkxsdwp pkyw jkfgyh ‘kjn tks’khyk uhV pkyrk ;sr uOgrs- MkWDVjkaph ,d Vhe lkscr gksrh] MkWDVj lkgsckaph dkGth ?ksr gksrs lkgsckaph rC;sr ikgwu MkWDVjkauh lkgsckauk fouarh dsyh dh rqEkph rC;sr pkaxyh ukgh] rqEgh ‘ksrdÚ;klkscrp cSyxkMhr clkos ;koj ‘kjn tks’khauh R;k MkWDVjkyk mRrj fnys dh] eh cSyxkMhr clk;yk r;kj vkgs- i.k ek>h ,d vV vkgs rh v’kh dh] ekÖ;k lkscrpk loZ ‘ksrdjh cSyxkMhr clY;kuarj ‘ksoVpk lR;kxzgh Eg.kwu eh cSyxkMhr clk;yk r;kj vkgs- eh fopkj dsyk dk; gk Ogh-vk;-ih- ek.kwl fdrh R;kx djrks\ ‘ksrdÚ;klkBh Lor%P;k rC;srhph dkGth u ?ksrk- ;koj ekÖ;k y{kkr vkys dh] ‘kjn tks’kh ‘ksrdÚ;koj fdrh izse djrkr- ,[kkn;k ‘ksrdÚ;kph ck;dks lq/nk dj.kkj ukgh-
nqljk izlax vlk 2003 lkypkp- jkosjh ft- ;orekG ;k NksV;k’kk xkokr ‘ksrdjh la?kVusps la;qDr vf/kos’ku Hkjys gksrs- 3 fnolkps vf/kos’ku ikj iMys vf/kos’kukP;k ‘ksoVP;k fno’kh [kqY;k vf/kos’kukP;k Hkk”k.kkrwu ‘kjn tks’khauh ‘ksrdÚ;kyk vkanksyukpk vkns’k fnyk dh vkrk dkilkpk iz’u lqVY;kf’kok; ?kjh dks.kh tk;ps ukgh- rj o/;kZayk jsy jksdks vkf.k jLrk jksdks djk;pk- ‘kjn tks’khP;k vkns’kkps yk[kHkj ‘ksrdÚ;kauh Lokxr dsys o loZ ‘ksrdjh 3 fnolkP;k vf/kos’kukrwu FksV o/;kZP;k jsy jksdks o jLrk jksdkslkBh FkaMhps fnol vlrkuk jLrk can ikMyk- vkf.k g;k vaknksyukph n[ky ljdkjyk ?;koh ykxyh- Lor% eq[;ea=h foykljko ns’keq[k cksy.kh dj.;kdjhrk ‘kjn tks’khyk HksVk;yk vkys- eq[;ea«;kauh ‘kkldh; foJkex`gkoj HksVhph osG fnyh- i.k ‘kjn tks’khauh ‘ksrdÚ;kleksj cksy.kh Ogkoh vlk gV~V /kjyk- eq[;ea=h ‘ksrdÚ;kleksj ;k;yk udkj fnyk- ijarq ‘ksrdÚ;kP;k rkdnhiq<s eq[;ea«;kyk ‘ksrdÚ;kleksj ;kos ykxys- ‘kjn tks’khuah 100 VDds pqdkjk |kok gh fouarh dsyh- eq[;ea«;kauh lkafxrys dh rqeph ekx.kh jkLr vkgs i.k ljdkj vMp.khr vkgs- R;koj ‘kjn tks’khauh eq[;ea«;kyk ,d vV ?kkryh dh] m|kiklwu loZ ljdkjh uksdjkaps vkf.k izksQsljps ixkj lq/nk 80 VDds |kosr ;koj eq[;ea«;kauh lkgsckauk fouarh dsyh dh ‘kjn tks’kh lkgsc rqeps fnYyhr pkaxys otu vkgs- vkf.k R;kosGps Hkktikps vFkZea=h ;’koar flUgk gs rqeps pkaxys fe= vkgsr R;keqGs dsanz ljdkjdMwu vkfFkZd enr feGowu |koh gh fouarh dsyh R;koj ‘kjn tks’khauh eq[;ea«;kph fouarh ekU; dsyh- eq[;ea«;kyk ‘ksrdÚ;kleksj 90 VDds pqdkjk nsrks gs cksyk;yk ykoys- eh fopkj dsyk dh] nqlÚ;k vkanksyukps usrs 5 LVkj gkWVsye/;s vkanksyukph cksy.kh djrkr gk ‘kjn tks’kh rj ‘ksrdÚ;kleksj vkf.k jLR;koj cksy.kh djrkr-
;kuarj ‘kjn tks’kh lkscrps osxosxGs vuqHko vkgsr- mnk- xqtjkre/khy dkj lsok dh ueZnk ifjdekZ vlks dh Ålkps miks”k.k dh >ksucanhps miks”k.k vlks] fdaok fnYyhrhy fdlku dqaHk vlks- vls fdrhrjh dk;Zdze vkgsr- gs fygk;yk clyks rj eyk gk tUe uDdhp deh iM.kkj- ‘kjn tks’kh Eg.kts Økarhohj lq;Zp vkgs- ;keqGs eyk larJs”B rqdkjke egkjktkapk vHkax vkBorks-
       ^^cqMrh gs t.k] ns[kosuk MksGk
       Eg.kquh dGoGk ;sr vls**
xksjxjhc misf{kr ‘ksrdÚ;klkBh vkiys iq.kZ thou viZ.k dsys- ‘kjn tks’khaP;k fopkjkeqGs ‘ksrdjh tkx`r >kyk o ‘kssrdÚ;kP;k gks.kkÚ;k fiGo.kwdhyk vkGk ?kky.;klkBh jk=afnol R;kauh ,d dsyk- Ålkps ,djh mRiknu lk[kj mrkjk] Ålkps Hkko ;kcn~ny ‘ksrdjh ppkZ d: ykxys- dkj[kkunkjkyk iz’u fopk: ykxys- egkRek xka/kh] T;ksrhck Qqys] jktJh ‘kkgw egkjkt] MkW-ckcklkgsc vkacsMdj] deZohj HkkÅjko ikVhy ;kaP;k fopkjkoj ekr djr ‘ksrdÚ;ke/;s eksBh dzkarh dsyh- ‘kjn tks’khauh vkiY;k rRoiz.kkyh’kh d/khgh rMtksM dsyh ukgh- ‘kjn tks’khauh T;kauk ikBcG fnys rh eaMGh lks;huqlkj osxosxG;k jktdh; ekaMok[kkyh xsyh- ‘kjn tks’khauh R;kcn~ny d/khgh [ksn izdV dsyk ukgh- fdaok tkfgj fVdk fVIi.kh dsyh ukgh- R;kaP;keqGs ‘ksrh] lgdkj] f’k{k.k] ‘ksrdjh pGoG v’kk {ks=kr [kqi eksBh dzkarh >kyh- ‘ksrdÚ;kpk /;kl ?ksrysys ‘kjn tks’kh d/khgh LoLr clys ukghr- fdaok Fkdok tk.kow fnyk ukgh- ‘kjn tks’kh usgeh Eg.krkr ^ th f’k{kk eh Hkksxk;yk r;kj ukgh rh f’k{kk eh d/kh rqEgkyk ns.kkj ukgh* R;kaP;k R;kxh vkf.k fuHkZ; thoukeqGs loZlkekU; ‘ksrdÚ;kauh R;kaP;koj vikj izse dsys- r:.k ‘ksrdÚ;kP;k eqykauk izsj.kk vkf.k misf{krkauk vk/kkj ns.kkjk gk usrk vkiyk okVw ykxyk- egkRek xka/khauh feGfoysys Lokra«; dkgh o”kkZP;k vkrp eqBHkj HkkaMoynkjkaP;k gkrkr xsys- gs ‘kjn tks’khP;k y{kkr vkY;keqGs R;kauh iqUgk uO;kus vkiY;k lq[kh lalkjkpk R;kx d:u ijr ,dnk vkiY;k vk;q”;kph e’kky isVfoyh vkf.k ‘ksrdÚ;kph pGoG d:u Lokra«;kpk ‘kks/k ?ksryk- ‘ksrdÚ;kph pGoG gkp R;kaP;k vk;q”;kpk Hkkx cuyk- ‘ksrdÚ;kaP;k pGoGhr vusd dk;ZdR;kZauh Lor%yk >ksdwu fnys- R;kp dk;ZdR;kZauh uarj ‘kjn tks’kh’kh LokFkkZlkBh lkFk lksMyh-
‘kjn tks’kh lkgsc ek= ‘ksrdÚ;kalkBh vgksjk= >Vr jkfgys T;k ekrhr tUeyks R;k tUeHkqehps _.k QsM.;klkBh R;kaP;k fodklklkBh ‘ksrdjh la?kVuk thoar Bsoyh- ,o<sp uOgs rj vf/kd tksekus vkiys dk;Z pkyw Bsoys- Eg.kwu eyk ‘kjn tks’khoj Hkxorxhrse/khy 4 vksO;k vkBorkr-
^^ Qyk’k deZ R;kxyk fonokukauh R;kx EgVyk
loZ deZ Qy R;kx ;kyk Eg.krh lU;kl
nks”k ;qDr ldke deZ R;kxkos Eg.krh fonokuk
;K nkurideZ u R;kxkos Eg.krh vU;**
v’kk g;k R;kxh laU;klh larkaeqGs ‘ksrdÚ;kps Hkya >kya dh ukgh eyk ekfgr ukgh i.k R;kaP;k fopkjkeqGs vFkZ’kkL=h fl/nakrkeqGs ek>k O;Drhxr [kwi Qk;nk >kyk- eh Hkkjr lksMwu bafM;kr vkyks vkf.k rsgh ‘kjn tks’khP;k deZHkwehr rs Eg.kts iq.;ke/;s- iq.;kgwu toGp nsgw vkGanh gh rhFkZ{ks=] R;kgwu eksBh xks”V Eg.kts vkacsBk.k] vkacsBk.k ;k xkokpk eksBk bfrgkl vkgs- vkf.k gs xko nsgw vkf.k vkGaanhP;k e/;s Eg.kts gk leHkwt f=dks.kp] vkacsBk.k xkokyk tk;yk vktgh jLrk ukgh rjhns[khy ‘kjn tks’kh ‘kgjkr u jkgrk vkacsBk.k ;k NksV;k’kk xkoktoGP;k vkiY;k ‘ksrkr jkgrkr-